Wideoklip - co to jest? (próba definicji)

Dobrym nawykiem jest podanie na początku pracy/artykułu definicji zjawiska/przedmiotu, który będzie głównym tematem dalszego opisu.

-niniejszym to czynię:)

• Wideoklip - słowo to powstało przez połączenie dwóch wyrażeń: łacińskiego video (widzę) i wieloznacznego rzeczownika angielskiego clip. Clip może oznaczać zarówno przyrząd do łączenia rzeczy, jak i samą czynność łączenia lub cięcia, a poza tym fragment większej całości lub szybki cios.Wideoklip jest specyficznym rodzajem twórczości audiowizualnej, który odwołuje się do cech dzieła filmowego; to (najczęściej) krótki fabularny lub afabularny program, nakręcony, bądź zmontowany z istniejących fragmentów materiału filmowego, najczęściej jako ilustracja utworu muzycznego.

Wideoklip jest gatunkiem, który powstał w wyniku przekształcenia tradycyjnego teledysku (tych z lat 50-tych i 60-tych) oraz filmowych wizualizacji piosenek i utworów muzycznych tworzonych od początków kina dźwiękowego. Ma on nieograniczone możliwości audiowizualne. Jest również autonomiczną audiowizualną miniaturą.


Najczęściej rozumiany jest jako przekład z jednego języka sztuki -muzyki na inny - język filmu (rodzaj wariacji muzyczno-obrazowych), panuje opinia, iż jest on muzyką w obrazkach i skarbnicą najbardziej zużytych banałów obrazowych. Dzięki fabule przybiera on zamkniętą dramatycznie postać.

Wideoklip to dynamiczne ujęcia, rytmiczność obrazu i muzyki podkreślona (zwykle) dynamicznym montażem scen. Klip posługuje się więc kodami wizualnymi aby uczynić czytelnym jego przesłanie. Te tzw. banały obrazowe są w nim niezbędne, gdyż pomagają w schematyczny, stereotypowy sposób przedstawić, bądź symbolizować, określone sytuacje, lub/i różne typy osobowe. Sprzyjają więc one przedstawieniu w ogromnym skrócie pewnej historii. Stąd tak wielka popularność stereotypowych przedstawień pojawiających się w reklamach telewizyjnych.


Jako produkt marketingowy na celu ma wylansowanie danego utworu oraz zwiększenie popularności wykonawcy i, co za tym idzie, sprzedaży płyt czy innego dowolnego produktu. Z powodzeniem stosuje się tą formę również w przypadku reklam oraz zwiastunów filmowych czy spotów wyborczych.


Wideoklip jest zarówno połączeniem jak i skrótem, ma charakter wielokształtny, zmienny. Stąd wymyka się on wszelkim typologiom i definicjom tworzonym przez krytyków i teoretyków filmowych. Ich definicje zwykle wpisują wideoklipy między konwencjonalne gatunki filmowe czy telewizyjne. Inny powszechny błąd polega na założeniu przez polskich badaczy, iż termin wideoklip odnosi się jedynie do music videos, dlatego w wielu (jeśli nie w każdej) definicjach nie ma miejsca na reklamę czy inne krótkie formy sztuki telewizyjnej z powodzeniem wykorzystujące tzw. idiom klipowy (np. reklamówki "loga" MTV).
Sytuacja ta wynika z prostego powodu: w Polsce termin ten jest używany jako synonim teledysku czy klipu (utworu muzycznego ilustrowanego krótkim filmem).

W języku angielskim na określenie klipu używany jest termin music video lub video. We Francji i w Niemczech używane jest słowo clip (sporadycznie videoclip).

Cechy wideoklipu:

• mozaikowość budowy,
  
• niespodziewane skojarzenia i połączenia,
  
• synkretyzm,
  
• wymieszanie i przenikanie się stylów i konwencji,
  
• nielinearność,
  
• nacisk kładziony na nastrój a nie na fabułę,
  
• dodawanie alternatywnych sensów i znaczeń temu, co zawarte jest w muzyce/słowach piosenki.
• stosowanie prawie wyłącznie tzw. interpunkcji filmowej*,
  
• intensywność przekazu (tzw. bombardowanie obrazem), przez co wręcz wymaga powtórnych odtworzeń ( szybki montaż + krotki czas przekazu = zawrotna ilość informacji, poddająca w wątpliwość ludzkie możliwości percepcyjne) (intensywność klipowa ma moc likwidowania antynomii, np. sprawia, że pogoń i ucieczka stają się tym samym),
• zmiana dla zmiany (różnorodność, ale także refreny obrazowe i powtórzenia mogące powodować u odbiorcy stan podobny do transu).

Niektóre techniki i środki, które wykorzystuje język wideoklipu:

• błąd fotograficzny- grube ziarno, nieostrość, pęknięcia na taśmie filmowej (tzw. szumy);
  

• zwielokrotnienie motywów (np. to zastosowane w teledysku John'a Scatman'a Scatman);

• zabawa kolorem - zarówno redukcja jak i eksplozja barw oraz współistnienie elementów czarno-białych i kolorowych;

• podział ekranu na regularne i nieregularne fragmenty (podkreśla równoczesność zdarzeń);

• ekrany wkomponowane w scenografię (np. lusterka, plakaty, książki, w których wyświetlane są filmy);

• współistnienie kilku planów (przenikające się obrazy);

• wszystkie metody montażu (atrakcji, równoległy, przyspieszony, skojarzeń, itp.)
  

*INTERPUNKCJA FILMOWA - proces punktowania i wyodrębniania poszczególnych elementów filmu w toku narracji filmowej za pomocą różnych technik montażowych(rozjaśnianie, ściemnianie, przenikanie obrazów, rozmazanie, kadr zatrzymany, montaż cięty, itp), a także poprzez celowe umieszczanie filmowych akcentów ważności uzyskiwane za pomocą: kompozycji kadru, Światłocienia, ruchów kamery, zmian punktu widzenia, nieostrości, itp.

Forma i styl wideoklipu wywiera ogromny wpływ na formę i styl innych programów telewizyjnych czy filmów długometrażowych, przykładem są np. Urodzeni mordercy Oliver'a Stone'a czy Requiem dla snu Darren'a Aronofsky'ego. Najczęściej są to zapożyczenia, cytaty, czy inspiracje techniką obrazowania wykorzystywaną w klipach. Motywy te stosuje się rownież we współczesnym telewizyjnym show, a nawet w programach informacyjnych, jak pisze Urszula Jarecka: Obecna formula klipowa, kondensacja obrazów, muzyki, słów - zrytmizowana, pulsująca rytmem serca telewizji, wkracza we wszystkie niemal sfery, dziedziny życia - nawet w politykę, co ujawnia się przy okazji kampanii wyborczych.

Wideoklip tworzy zupełnie nową jakość poprzez syntezę muzyki, słowa i obrazu, dlatego Jarecka proponuje, aby potraktować go jako nowy język powstały dzięki zharmonizowaniu oraz doskonałej syntezie wymienionych elementów przekazu, a także uznanie wideoklipu za wariacje muzyczno-obrazowe w znaczeniu używanym w muzyce, gdzie powtórzenie tematu z pewnymi modyfikacjami (ozdobnikami) nie wyklucza twórczości i nowatorstwa.

BIBLIOGRAFIA:)

1. Hendrykowski, M., Słownik terminów filmowych, 1999.
2. Jarecka, U., Świat wideoklipu, Warszawa 1999.
3. Lisowska - Magdziarz, M., Bunt na sprzedaż. Przemysł muzyczny- reklama- semiotyka, Kraków 2000.
4. Wikipedia.